Haqqinda.az

Ayrım və ya Ayrum (digər variantları Eymur, Arum, Imer, Imir) - qədim türk [1] tayfasının, Kiçik Qafqazda yaşamış azərbaycanlıların qədim etnoqrafik adıdır. Onların məskun olduğu ərazi Ayrım mahalı adlanırdı. Bir fikrə görə Teymur Ankara vuruşmasından (1402) sonra Türkiyə ərazisindən köçürdüyü 50 min ailəni Gəncə, Qarabağ və indiki Ermənistanda yerləşdirmiş, onlar sonralar ayrım adı ilə tanınmışdır. …Gəncə xanı Cavad xanın general Knorrinqə yazdığı məktubda ayrımlar Gəncə xanlığının qədim elatı adlandırılır. XVII əsrdə ayrımların bir hissəsi Irana keçərək şahsevənlərə qarışmışdır. [2]

Mahmud Kaşğarinin "Divanu luqat it-türk" əsərində Oğuz sözünün izahı ilə əlaqədar olaraq Eymurlara dair aşağıdakı məlumat verilir: "Oğuz türklərin bir qəbiləsidir. Oğuzlar türkməndir. Ardı »

Gəloxçu camaatı - Laçın rayonunda Mişni, Qarıqışlaq, Hacılar, Sadınlar, Qılıçlı, Quşçu, Sadınlar, Soyuqbulaq, Mayıs və başqa yaşayış məntəqələrini əhatə edir.

Tarixçə[redaktə]
Gəloxçu camaatı XVIII yüzildə Qaraçorlu mahalına, XIX yüzilin ikinci yarısından Zəngəzur qəzasına, XX yüzilin önlərindən Laçın rayonuna bağlıdır.

1823-cü ildə Gəloxçu obası vеrgi ödəyənlər: 78 tüstü, ödəməyənlər: kəndxudalar Mirzə bəy, Vəli bəy, Həsən bəy ibarət idi. 1827-ci ildə Gəloxçu obası vеrgi ödəyən 91, ödəməyən 5, rəncbər 2 tüstüdən təşкil olunmuşdu. Ardı »

U r n a y r – IV əsr, Alban çarının adı. Türkcə orun – taxt – tacda oturan, hakimiyyət sürən və ər – kişi, igid, döyüşçü sözlərindəndir. Bu adın birinci komponentini qədim türkcə urunq – təmiz, saf, nəcib, alicənab, əsilzadə sözündən (nq qovuşuq səsinin n səsinə keçməsilə) ibarət olduğunu da gumanedilir. Adın sonunu təşkil edən "ər" sözünün "ayr" kimi yazılışı türk dillərindən qədim erməni dilinə keçmiş (lakin erməni tədqiqatçıları bunu bilərəkdən danınırlar və "ər" sözünü Ari – farsları əcdadlarının adını bildirən Ari etnonimi ilə bağlayırlar) "ər" sözünun "ayr" kimi tələffüzündən irəli gəlir. XVIII əsrdə Xivə xanlığına aid sənədlərdə Orunbəy şəxs Ardı »

Kərəmpa oymağı — Azərbaycan tarixində rol oynamış oymaqlardan biri.

Bu oymaq öncə müstəqil halda Sivas və Amasiya ətrafında yaşam sürürdü. Sonra Ustaclı elinə qoşulub yaylaq-qışlaq güzəranı keçirmişdi. O zaman Kərəmpa oymağının başçısı Əhməd ağa idi. I Şah İsmayıl Səfəvinin bu bölgələrə gəlişi zamanı Ustaclı eli ilə birlikdə Qızılbaş tayfa ittifaqına qatılmışdı. Əli bəy Əhməd ağa oğlu I Şah Təhmasib Səfəvinin yaxınları cərgəsində idi. Bu oymaqdan çıxan Çıraq bəy şahdan aldığı sultan ünvanı ilə Dərbənd hakim təyin edilmişdi. Əhməd bəy Kərəmpa-Ustaclı isə Sultan Şah Məhəmməd Xudabəndə Səfəvi inin və I Şah Abbas Səfəvinin hakimiyyəti dönəmində Qızılbaş ordusunun görkəmli sərkərdələrindən olmuşdu. Kərəmpa oymağı Ustaclı Ardı »

Alan adı yazılı mənbələrdə ilk dəfə M.Ş. 1. əsrdə ortaya çıxar və Çin qaynaqlarına görə Alanlar doqquz Tele Türk boylarından biridir. Alanlar (Aslar) köhnə Türk yazıtlarında bir Türk boyu olaraq qırğızların yanında çox dəfə ifadə edilmişdir. Kaşgarlı Mahmut 'Az keshe' (yani 'Az kişi') adlı ve şübhəsiz Türk olan bir qövm haqqından bəhs edər. Türk tarixçi Əl-Biruni'ye göre Alanların dili Xarəzmşahların ve Kumanların dillərinə bənzər. Alanların bir qismi Qıpçaq (Qaraçay-Balkarların ataları) ve digər qismi Oğuz (Azərbaycanlıların ataları) dallarına ağit. Qaraçay-balkarlar özlərinə bu günə qədər Alan deyə xitab edərlər və qonşu xalqlar tərəfindən də eyni xitabı almaqdadırlar. Etimologiya dünyagörüşündən Alan ismi Türkçe "alan, Ardı »

Həyatı[redaktə]
1885-ci ilin yazında şahzadənin həmpiyaləsi Əliqulu bəy Fəthoğlu Əmir xanın dövlət üçün təhlükəli olduğu fikrini irəli sürdü. Şamlı əmirləri də onu dəstəklədilər. Şahzadə Əmir xanın tutulub, Qaradağa, Qəhqəhə qalasına salınmasına əmr verdi. Əliqulu bəy xan ünvanı ilə Azərbaycan bəylərbəyi təyin edildi. Ustaclı və Şamlı elinin nümayəndələri şahzadənin köməyi ilə Türkman, Təkəli ellərinin əmirlərini vəzifədən uzaqlaşdıraraq, özləri yiyələndilər. Əmir xan Türkman zindanda öldürüldü.

Şahzadə Həmzə mirzə həmpiyaləsi Əliqulu xanı özündən aralamadığından bəylərbəyilikdən çıxarıb, saraya gətirdi. Hüseynqulu sultan Fəthoğlunu Güney Azərbaycana bəylərbəyi təyin etdi. Təbriz şəhərinin müdafiəsini möhkəmləndirmək işini Pir Qeyb xan Ustaclıya tapşırdı. Osman paşa güclü həmlə ilə Təbrizi aldı. Pir Qeyb xan Ardı »

Manna və Midiya dövlətləri yaranmazdan əvvəl onların ərazilərində xırda çarlıqlar mövcud idi. Er. əvvəl IX əsrdən başlayaraq Assur çarlarının bu ölkələrə qarşı qarətçi hərbi səfərləri barədəki salnamələrində çoxlu şəxs adları qeyd olunmuşdur. Midiyalıların İrandilli olması konsepsiyasına uyğun olaraq bir sıra Qərbi Avropa və rus tarixçiləri bu adların əksəriyyətini İran dilləri vasitəsilə izah etməyə çalışmışlar. Lakin sonradan aparılan araşdırmalar Midiya adlarının əsasən türkmənşəli olduğunu göstərmişdir. Maraqlıdır ki, Manna və Midiya adlarının bir hissəsi Şumer dili əsasında izah olunur. Bu heç də həmin xalqların sonrakı şumerlər olduğu demək olmasa da bəzi şumer allahlarının adlarının mannalı və midiyalı şəxs adlarında iştirak etməsi də faktdır. Ardı »

Həyat[redaktə]
Sürəyya Səfərəli bəy qızı Vəlibəyova 3 fevral 1897-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. Beş yaşında 1902-ci ildə atası Səfərəli bəy Vəlibəyov vəfat etdiyi üçün yaxın qohumu Süleyman Sani Axundovun köməyi sayəsində dövlət hesabına pansionatda saxlanılmışdır.1913-cü ildə Müqəddəs Anna adına Bakı Qadın Gimnaziyasını qızıl medalla bitirdiyi üçün, onu 1910-cu ildə Bakıda açılmış üçüncü rus-tatar qızlar məktəbinə müəllim təyin ediblər. 1919-cu ilə qədər bu məktəbdə dərs deyib. Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulandan sonra 1929-cu ildə o, Ə.Bayramov adına Qadınlar Klubuna üzv olmuş burada ictimai əsasla işləmiş, eyni zamanda steneqrafçı kursunda oxumuşdur. 1931-1933-cü illərdə Bakı Kino idarəsində işlər müdiri işləmişdir. Bu dövrdə eyni zamanda bədii Ardı »