Haqqinda.az

Təbabətdə meyvələrindən az halda isə yarpaqlarından istifadə edilir. Moruq qədim dərman vasitələrindəndir. Təzə meyvələri susuzluğu yaxşı kəsir, dadlı və ətirlidir. Çay kimi dəmlənmiş meyvələri qədimdən soyuqdəymədə tərlədici və hərarət salan kimi istifadə edilir. Moruq bağırsaqların təmizlənməsinə kömək edir, o öd və sidikqovucu təsirə malikdir.

Podaqra (oynaq və toxuma xəstəliklərində) və nefrit xəstəliklərində moruq yemək olmaz. Tərkibində dəmir olduğu üçün qanəmələgətirməni yaxşılaşdırır.

Tərlədici çay hazırlamaq üçün iki xörək qaşığı quru meyvələrinin üstünə 1 stəkan qaynar su töküb 10 dəq. qaynatmaq, yatmazdan qabaq 2 stəkan içmək. Yarpaqlarının həlimi 1:20 nisbətində tərlədici çay kimi içilir.

Mədə şirəsinin turşuluğu çox olanda, mədə-bağırsağın işini tənzimləmək üçün Ardı »

Kivi çox “cavan” giləmeyvədir. Bizə Yeni Zelandiyadan “gələn” kivi XIX əsrdən tanınır.

Bu möcüzəli giləmeyvə müxtəlif vitamin və mikroelementlərlə olduqca zəngindir. Mütəxəssislərin fikirlərinə görə məhz kivi C vitaminin miqdarına görə bütün sitrus meyvələri arasında birinci yer tutur. Bundan əlavə kividə B2, B3, B9 (fol turşusu), B6, A, E, PP vitaminləri, maqnezium, kalium, dəmir, fosfor, yod, mis, sink və s. mikroelementlər var.

Zəngin vitamin-mineral tərkibi ilə yanaşı, kivi azkalorili giləmeyvədir. Bu səbəbdən kivi diyetik qidalar sırasına daxildir. Öz çəkisindən narazı olan və ya çəkisini azaldmağa çalışan insanlar fikirləşmədən bu meyvəni qəbul edə bilərlər. Kivi orqanizmdə olan piyləri əridir.

Kivi insanın immun sitemini möhkəmləndirir, Ardı »

Keşniş toxumlarından həm xörəklərdə, həm də biskvit məmulatlarında istifadə edilir. Yarpaqları, gövdəsi salat və xörəklərə əlavə edilir. Keşniş iştahaaçıcıdır, həzmi asanlaşdırır, mədə-bağırsaqdakı sancıları aradan qaldırır.

Keşniş antiseptik, yəni mikroböldürücü xüsusiyyətə malikdir. Keşnişin toxumunu əzin, bir şirniyyat qaşığı keşniş toxumunu 1 stəkan qaynar suya tökün, stəkanın üstünü möhkəm bağlayın və 5 dəqiqə dəmə qoyun. Yeməkdən əvvəl 1 stəkan için.

Keşniş həm də sakitləşdirici təsirə malikdir, təzyiqi aşağı salır, yarpağından salat və souslarda istifadə edilir. Ardı »

Qara tut kalsium, C, B1, B2 vitaminləri ilə zəngin dadlı bir meyvədir.
Təzə sıxılmış qara tut suyu halsızlıq, yorğunluq və qocalmanın qarşısını almaq üçün xeyirlidir.

Qara tut özünü həmişə yorğun hiss edən, ya da yüngül fiziki hərəkətlə məşğul olduqdan sonra tez yorulan insanlar üçün tam bir vitamin «anbarıdır». Hər gün balaca kasa həcmində qara tut yeyən insan özünü hər zaman gümrah hiss edəcək.

Qara tutun eyni zamanda immunitet sisteminin güclənməsində də xeyri var. Gec yaşlanmaq istəyən qadınlar qara tutdan istifadə etməlidilər.

Bu meyvə üz qırışlarının yox edilməsində əhəmiyyətli təsirə malikdir. Bağırsaq qurdları problemi yaşayan insanlar hər gün ac qarına 1 stəkan həcmində Ardı »

Armud (lat. Pyrus) - gülçiçəkkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Armud ağ çiçəkli bir ağacın yumşaq, sulu və şirin meyvəsidir. Armud sarı-yaşıl arası rənglərdə, lifli, həzmi asan və mineral baxımından olduqca zəngin bir meyvədir. Şərqi Avropadan Qərbi Asiyaya qədər yayıımışdır. Həmin fəsilədən olan armudun Azərbaycanda 16 növü yabanı halda bitir, 2 növü isə mədəni halda geniş becərilir. Bu ətirli mеyvə öz zəfərli yürüşünü Asiyadan Avropaya Yunanıstandan kеçərək başlamışdır. Şah Sülеyman Səfəvinin saray həkimi Məhəmməd Mömin (vəfatı - 1697 il) yazır: «Armudun əla növü Azərbaycanda yеtişir. Şirin armud susuzluğu yatırdır, həzm üçün əhəmiyyətlidir, qəbizlik vaxtı məsləhət еdilir, ürək ritminin pozulmasında və sidik kisəsi Ardı »

Çiyələk qızılgülçiçəklilər (Rosaceae) fəsiləsindəndir. Quba,Xaçmaz, Qusar,Qonaqkənd,Şəki, Zaqatala,Şuşa, Kəlbəcər,Lənkəran rayonlarında bu bitkinin ehtiyatı çoxdur.Çiyələk orqanizmdə maddələr mübadiləsini yaxşılaşdırır,həzmi asanlaşdırır.
Meşə çiyələyinin tərkibində qlükoza,saxaroza şəkərləri,aşı maddələri,C vitamini karotini,pektin maddələri,dəmir duzları,efir yağı var.

Yarpaqlarında isə 250-280mq% C vitamini,2-3%-ə qədər aşı maddəsi, üzvi turşular vardır.

çiyələk

Çiyələyin qurudulmuş yarpaqlarını moruq meyvəsilə ilə birlikdə çay kimi dəmləyib,sooyuqdəymədən baş verən xəstəliklər zamanı istifadə olunur.Təzə dərilmiş meyvələrinin şirələrindən isə dietik vasitə kimi də istifadə olunur.

Qurudulmuş meyvələrindən və yarpaqlarından,öd yolları xəstəliklərində öd qovucu,böyrəkdə daş əmələ gəlmə zamanı daşı salmaq məqsədilə,eləcə də podaqra və uşaqlıq qanaxmaları zamanı qankəsici və şəfaverici dərman kimi istifadə edilir.
Xalq təbabətində təzə toplanmış çiyələk meyvələrinin şirəsindən yəni 1q şirəni 10 Ardı »

Dərman kimi meyvələrindən və yarpaqlarından istifadə edilir. Yetişmiş meyvələri yığılır, gündə və ya sobada 600C-yə qədər temperaturda qurudulur. Yarpaqları çiçəkləmə dövründə yığılır, dəstə şəklində bağlanıb, təmiz havada kölgədə asılaraq qurudulur. İnsanlar çiyələkdən hələ eramızdan əvvəl istifadə etmişdilər. Çiyələk pəhriz ərzağı kimi qaraciyər, ürək, böyrək xəstəliklərində və avitaminozda C vitamininin mənbəyi kimi məsləhət görülür. Bağırsaqların fəaliyyətini tənzimləmək üçün çoxlu miqdarda çiyələk yemək lazımdır. Çiyələk maddələr mübadiləsini tənzimləyir və xolestrinin və zəhərin çıxmasına kömək edir. Çiyələyin meyvəsi susuzluğu kəsir və iştahanı artırır. Yarpaqlarının və meyvələrinin şirəsi sidikqovucu və podaqranın müalicəsində vitamin vasitəsi kimi işlədilir. Vitaminlərlə çox zəngin olduğu üçün radiasiya ilə zədələnmədən mühafizə Ardı »

Mixək Caryophyllus Aromaticus-qərənfilçiçəklilər (Caryophyllaceae) fəsiləsindəndir.Əsil vətəni Cənubi Asiyadır.Mixək çox qiyməli efir yağlı bitkidir.Onun çiçəklərindən həm yeyinti sənayesində ətirli ədviyyə,həm də müalicə əhəmiyyətli dərman kimi çox qədimdən istifadə olunur.Xüsusən Misirdə,Çində,Romada mixək daha qədimdən becərilir.
Çin etiketində belə bir adət varmış ki,imperatorun qəbulundə olanlar və onun qarşısında nitq söyləyənlər qabaqcadan mixək çeynəyərlərmiş ki, nəfəslərindən ətirli iy gəlsin.

Ədəbiyyatdan məlumdur ki,6-cı əsrdə Trallianus və digər roma hakimləri mixəkdən müalicə məqsədilə istifadə etmişlər.
1521-ci ildə mixək bitkisini ilk dəfə təsvir edib,onun haqqında ətraflı məlumat verən alim Piqafetta olmuşdur.



Mixəyin tərkibində 17-20% efir yağı və 20%-ə qədər aşı maddələr vardır.Mixək bitkisinin tərkibində olan ən qiymətli maddə onun çiçəklərindəki efir Ardı »